Viêm gân

Dr. Jacques PARIER Dr. Dominique LUCAS

Viêm gân là một bệnh lý của gân và là nguyên nhân gây đau. Gân là phần kéo dài của cơ tới tận xương. Nó chuyển vận lực của cơ xuống khớp và tạo nên vận động . Nó có đặc tính mềm dẻo rất riêng biệt tạo nên sự đàn hồi giống như cơ, nên giảm tối đa các nguy cơ đứt khi có vận động đột ngột.

Ở khớp gối gân bị viêm là gân bánh chè, (viêm gân bánh chè) và gân cơ tứ đầu đùi (viêm gân cơ tứ đầu). Rất hiếm viêm gân cơ chân ngỗng. Sau cùng phải kể đến hội chứng dải chậu chày  như là một phần của viêm gân ở khớp gối.

Nguyên nhân của viêm gân 

Hoạt động thể thao là nguyên nhân chính gây viêm gân, do các lý do sau:

1- Thường xuyên phải luyện tập các bài tập nặng, gân phải  hoạt động liên tục, lặp đi lặp lại của một động tác đó là yếu tố khởi động quá trình viêm gân. Sự co gân mạnh có thể sau những động tác đột ngột như một cú sút bóng, bay bắt bóng... hay hoạt động cố gắng quá trong thi đấu : dừng lại đột ngột, hay những cú nhẩy,...

2- Đôi khi là do chấn thương trực tiếp, đặc biệt là ở gân bánh chè, ở bàn chân, đầu gối, ....

3- Rất hiếm gặp các bệnh lý do trượt của gân trên tổ chức khác: như cân đùi   trượt ở trên bề mặt lồi và đầu dưới xương đùi.

Viêm gân  gây nên đứt các bó gân nhỏ ở trong gân (đứt một phần) nên  thường làm cho gân sưng tại chỗ. Tiến triển của thương tổn dẫn tới liền sẹo trong nhiều tháng, nhưng không cần thiết phải cho gân nghỉ hoàn toàn để chờ nó liền sẹo.

Dấu hiệu lâm sàng của viêm gân

Dấu hiệu chính là đau. Đau nằm ở vị trí trước gối nơi gân bị viêm, nó có đặc điểm sau:

-Ngày càng tăng dần, âm ỉ hiếm khi là đau kinh khủng

-Đau tập trung

- Đau có tính chất chu kỳ, đi từ đau liên tục, sau đó đến đau mạnh, giảm dần rồi lại tăng lên.

-Tiến triển của nó có thể nhiều tháng. Viêm gân có thể tiến triển theo hướng khỏi tự nhiên, hoặc trở thành mãn tính .Có những trường hợp đứt gân do viêm là những biến chứng tuy hiếm nhưng rất nặng: có thể gặp đứt gân bánh chè hay đứt gân cơ tứ đầu. Triệu chứng khi đó biểu hiện bằng đau tăng đột ngột sau một cú nhảy, ...đồng thời mất hoàn toàn chức năng vận động của cơ.

Chẩn đoán 

Chẩn đoán được đưa ra khi:

-Có dấu hiệu đau như mô tả

-Khám lâm sàng có những điểm đau rất rõ nét ở gân bánh chè, xung quanh các điểm bám của gân ở bánh chè

-Xét nghiệm :

• Chụp phim thấy  gân dầy lên , có thể có điểm vôi hoá,...

• Siêu âm nhìn thấy điểm vôi hoá

• Chụp IRM (cộng hưởng từ) thấy dấu hiệu viêm gân.

Chụp cộng hưởng từ là một thăm khám có giá trị trong chẩn đoán các bệnh về gân. Bên đây là hình ảnh IRM chụp nghiêng của gối, thương tổn  ở gân bánh chè  tại chỗ bám của nó được phát hiện ra

Điều trị

Nghỉ ngơi. Không cần chỉ định nghỉ hoàn toàn.  Thực tế, nghỉ hoàn toàn có hại hơn là có lợi. Nó tạo điều kiện thuận lợi cho teo cơ và giảm thời gian phục hồi chức năng. Thường chỉ định cho nghỉ phù hợp với thời gian đau. Để giảm bớt gánh nặng cho gân phải dùng nạng để đi lại, có khi phải dùng cả nẹp gối có khớp vận động dể cố định gối.

Điều trị thuốc điều trị các thuốc chống viêm giảm đau, không cortisone, nó rất có tác dụng lên gân cơ tứ đầu và gân bánh chè.  Chỉ định dùng thuốc trong những trường hợp cấp tính, ngược lại trong trường hợp mãn tính, nó không  có tác dụng nhiều . Sử dụng thuốc ở các dạng khác nhau: viên, gel, hay kem bôi bên ngoài,...

Điều trị bằng chích thuốc bằng nhiều mũi nhỏ (mésothérapie) kết quả không ổn định. Người ta thường phải phối hợp thuốc chống viêm, thuốc dãn mạch và thuốc tê. Phần lớn các trường hợp lại cho kết quả tốt.

Phục hồi chức năng  là một trong những điều trị quan trọng của viêm gân. Biện pháp vật lý trị liệu ( siêu âm, sóng ngắn, laser,...) xoa bóp, tăng vận động cơ, kéo dài cơ cũng có tác dụng tốt.

Điều trị phẫu thuật  Rất ít khi cần. Chỉ định trong trường hợp thất bại khi điều trị nội khoa kéo dài không kết quả. Đặc biệt là đau kéo dài và cản trở hoạt động thể thao.

Quay lại mục lục