Mổ chỉnh lại biến dạng chi dưới thường can thiệp vào xương chày rất hiếm đục sửa trục ở xương đùi. Thực hiện phẫu thuật bằng cách lấy bỏ đi một mảnh xương h́nh chêm sau đó nắn lại, và cố định xương. Cần phải luôn luôn kiểm tra xem ổ gẫy có liền không, bằng cách theo dơi sự xuất hiện của can xương.
V́ sao phải đục sửa trục xương ?
Mục đích của đục xương sửa trục là để điều trị thoái hoá khớp gối một bên. Trường hợp này sụn khớp bị ṃn chỉ xảy ra ở một bên, (ở bên trong thường gặp hơn bên ngoài). Đục chỉnh trục là lấy bỏ hay thêm vào một mảnh xương h́nh chêm để chỉnh lại trục của chi dưới cho thẳng, nhằm lấy lại cân bằng lực, chuyển trọng tâm lực tỳ lên gối sang bên mặt khớp lành, giảm mức độ chịu tải cho mặt khớp đă thoái hoá nên làm chậm lại quá tŕnh thoái khớp. Đục xương chỉnh trục không làm thay đổi được quá tŕnh thoái hoá, nó vẫn tồn tại thoái hoá ở trên khớp, nhưng nó có hai tác dụng :
Làm giảm đau
Làm chậm lại thoái hoá cho khớp đă hỏng (khe khớp đă bị hẹp), điều này rất quan trọng ở người trẻ tuổi.
|
Nếu không được điều trị, thoái hoá gối một bên có nguy cơ nặng thêm, và tiến triển tới mức không thể cứu văn được. Lấy thoái hoá bên trong khớp làm ví dụ: do thoái hoá nên sụn khớp ở bên trong bị mỏng đi. Cẳng chân vẹo trong (varus) nên chuyển dần trọng tâm của gối vào bên trong (bên tổn thương). Vùng bệnh càng ngày càng phải chịu đựng nhiều sức ép của cơ thể, trong khi đó phần bên ngoài rất khỏe mạnh lại làm việc ít hơn. Thực sự muốn cắt ṿng xoắn này chỉ c̣n cách là đục xương chỉnh lại trục của chi. |
|
|
Tiến triển của thoái hoá khớp đùi
chày trong.
|
Kỹ thuật đục xương sửa trục
|
Đục chỉnh trục kiểu khép: là đục vào chỗ gồ của xương, sau đó lấy bỏ đi mảnh xương h́nh chêm, rồi nâng phần xương c̣n lại lên, dựng lại trục chi cho thẳng, sau đó cố định lại bằng các phương tiện kết hợp xương. |
|
|
|
Đục xương sửa trục kiểu khép
|
||
|
Đục xương kiểu mở th́ ngược lại, người ta cưa xương làm đôi, sau đó lấy một miếng xương ghép, thường lấy ở xương chậu, có h́nh chêm rồi chèn vào giữa đường cắt xương để nâng phần mâm chày lên, chỉnh lại trục chi cho thẳng . |
|
|
|
Đục xương chày chỉnh trục kiểu mở
|
Đục xương chỉnh trục bắt buộc phải làm thật chuẩn, kết hợp xương ở tại vị trí đục xương bằng các phương tiện kết xương chắc chắn như : vis, plaque vis, agraffe,...
Có hai kiểu đục xương (có thể làm ở xương đùi, có thể làm ở xương chày) tuỳ vào biến dạng trục mà chỉnh. :
-
Đục xương vẹo ra ngoài (valgisation) để chỉnh gối vẹo trong (genu varum)
-
Đục xương vẹo vào trong (varisation) để chỉnh gối vẹo ngoài (genu valgum).
|
|
Hậu phẫu và kết quả |
Sau mổ không cần phải bất động (sử dụng đinh nẹp một khối - rất vững chắc). Luyện tập có thể tiến hành sớm. Mổ thường rất đơn giản : chỉ cần đo chính xác phần xương định cắt, sau đó tiến hành mọi thủ thuật đều ở bên ngoài khớp.
Cần phải chờ cho liền xương, th́ chân mới vững nên phải sử dụng nạng . Thời gian tập đi lại và tỳ đè tuỳ thuộc vào đục chỉnh trục ở xương nào (đùi hay chày) , kỹ thuật (mở hay khép), cố định xương kiểu ǵ, có thể cho phép tỳ ngay, hay cũng có thể phải chậm lại 2 đến 3 tháng.
Can thiệp này cho phép giảm đau ngay và ngừng quá tŕnh làm nặng thêm của thoái hoá khớp . Nó không làm cho sụn bớt hỏng , không làm giảm được thoái hoá. Sụn khớp vẫn có nguy cơ bị phá huỷ và vẫn c̣n có khả năng làm cho khớp thoái hoá tiếp sau này. Nhưng thời gian để thoái hoá toàn bộ sẽ kéo dài hơn, như thế thay khớp sẽ chờ được đến thời điểm tốt nhất.
|
|
Chỉ định đục xương sửa trục |
Chỉ định đục xương chỉnh trục cần có sự tham gia của nhiều yếu tố :
Mức độ đau trầm trọng và biến dạng của chi dưới
Tuổi: đục xương chỉnh trục hay làm với người trẻ tuổi
Trên phim chụp điện có những yếu tố đảm bảo cho thành công của phẫu thuật