Bác sĩ Vincent Chassaing
Phẫu thuật viên chỉnh h́nh
|
|
Thoái hoá khớp là ǵ ? |
Là sự ṃn của sụn che phủ ở đầu xương trong khớp.
|
Ở khớp gối, đầu dưới của xương đùi, đầu trên của xương chày, và mặt sau của xương bánh chè, được che phủ bởi sụn khớp. Vận động của khớp được trượt trên bề mặt của các sụn này.
|
|
|
Ṃn khớp ở mức độ khác nhau:
|
- Sụn khớp ṃn không hoàn toàn, biểu hiện là giảm độ dầy của sụn khớp, làm cho bề mặt của nó trở nên không đều, cản trở tới vận động, gây đau. Trên phim chụp chỉ ra hẹp khe khớp, càng hẹp chứng tỏ thoái hoá càng nặng.
|
|
|
|
- Sụn khớp ṃn hoàn toàn , tức là mất hoàn toàn sụn khớp: tiếp xúc của khớp là xương với xương, điều này giải thích tại sao bệnh nhân lại rất đau. Trên phim chụp có sự hẹp khe khớp hoàn toàn (pincement complet) cùng với mất đường khớp, thường thấy có cả hiện tượng ăn ṃn xương.
- Thoái hoá khớp có thể dẫn tới tổn thương sụn chêm. Nó thường phối hợp với các h́nh thái khác như xương mọc chồi lên ở ŕa ngoài khớp « ostéophytes » như trên phim chụp. |
|
|
|
Vị trí thoái hoá khớp gối |
|
Thoái hoá khớp gối có thể bán phần hay toàn bộ gối, người ta căn cứ vào vị trí giải phẫu của gối mà chia ra như sau:
|
|
|
|
Nguyên nhân thoái hoá cũng khác nhau: |
|
- Trục của chi dưới có thể là một yếu tố thuận lợi cho thoái hoá khớp. Trục của chi dưới khác nhau ở mỗi người: Có thể là gối vẹo trong « genu varum » tức là khi đứng thẳng hai gối tách nhau ra: h́nh thái này thường gặp. Ngược lại, gối vẹo ngoài « genu valgum » hai gối sáp lại gần nhau , nhưng cổ chân th́ lại tách xa nhau. Gối vẹo trong th́ chuyển trọng tâm của gối vào phía trong làm tăng sức nặng đè lên khoang trong gối nên thường dẫn tới thoái hoá khớp ở bên trong. Với gối vẹo ngoài th́ quá tŕnh lại ngược lại.
|
|
|
- Đôi khi không có bất cứ nguyên nhân nào, khớp gối vẫn bị thoái hoá dần theo thời gian cùng với tuổi già.
- Thoái hoá khớp thứ phát sau chấn thương cũ ở gối :
- Gẫy các xương đùi, xương chày, xương bánh chè nội khớp
- Đứt dây chằng cũ , đặc biệt là dây chằng chéo trước ,
- Thương tổn sụn chêm, đặc biệt nếu sụn chêm bị lấy bỏ. Đây là nguyên nhân thường gặp v́ sụn chêm có vai tṛ như tấm đệm trung gian giữa xương đùi và xương chày.
- Những bệnh ở gối: có thể là nguyên nhân gây thoái khớp :
- Nhiễm khuẩn
- Thấp khớp ( đặc biệt trong viêm đa khớp dạng thấp )
- Hoại tử xương (hoại tử vô khuẩn một phần của xương), đặc biệt hay gặp ở lồi cầu đùi
|
|
Các dấu hiệu lâm sàng của thoái hoá khớp |
Nhưng hạnh phúc thay, ngày nay nhờ tiến bộ điều trị bằng thuốc và ngoại khoa , đă làm thay đổi bộ mặt của thoái hoá khớp gối, không c̣n nguy cơ tàn phế và đă kéo bệnh nhân ra khỏi "chiếc xe lăn" của ḿnh.
|
|
Điều trị thoái hoá khớp gối: |
Mục đích chính của điều trị khớp gối là giảm đau. Cho tới nay, chưa có một phương pháp điều trị nào cho phép tái sinh lại sụn khớp đă hỏng: Những thuốc hiện đang có đều chưa có những bằng chứng chứng tỏ tính hiệu quả của nó. Ghép sụn khớp vẫn c̣n trong giai đoạn thực nghiệm.
Khởi đầu bao giờ cũng điều trị bằng thuốc. Thất bại trong điều trị này cùng với dấu hiệu đau vẫn tiếp tục dai dẳng và tăng nặng lên, xuất hiện thêm những thay đổi về h́nh thái của chi dưới lúc đó mới cần có can thiệp ngoại khoa.
Điều trị ngoại khoa:
Có hai khả năng của điều trị ngoại khoa:
