BỆNH  OSGOOD SCHLATTER

 

 Bác sĩ  Dominique Lucas

Bác sĩ  Jacques Parier

Đây là bệnh của chỗ bám tận gân bánh chè, ở tại lồi củ trước xương chày, gặp ở thiếu niên  và ở những vận động viên trẻ còn trong giai đoạn còn phát triển. Nó được mô tả lần đầu tiên vào năm 1903, do  tác giả người Anh là OSGOOD và người Đức SCHLATTER nên nó mang tên hai ông.

Bệnh này hay thấy ở trẻ nam, trong giai đoạn dậy thì. Nó xẩy ra với các cháu hay chơi thể thao đặc biệt là các môn cần phải  chạy nhiều: đá bóng, bóng chuyền, tenis, điền kinh.... Đau ở vị trí thấp của gân bánh chè, nơi gân bám vào xương. Đôi khi đau có thể lan rộng lên cả bánh chè và xuống tới xương chày.

Trẻ thường ít nhiều đều bị cản trở khi chơi thể thao, đôi khi không thể chơi đựơc. Nó cũng có thể bị hạn chế khi hoạt động hàng ngày: leo cầu thang, ngồi xổm,...Vận động gối sẽ rất khó khăn, đặc biệt là nếu bệnh nhân quỳ bằng đầu gối. Bác sĩ tìm các dấu hiệu đau bằng cách ấn vào các vùng gồ lên ở tương ứng với lồi củ trước xương chày. Đôi khi cả hai gối đều bị bệnh. Yêu cầu bệnh nhân đứng lên trên chân bệnh và gấp gối sẽ rất đau, có thể không làm được. Cần khám cả tình trạng cơ phía trước và sau của đùi vì nhiều trẻ do co cứng gân bánh chè quá mạnh chính là  nguy cơ đưa tới bệnh này.

Chụp điện quang là rất cần thiết. So sánh , cho phép xác định chính xác tình trạng của lồi củ trước xương chày, nó chính là vùng chuyển tiếp chỗ bám của gân bánh chè vào xương chày. Hình thái của lồi củ trước xương chày thường có hình nhiều mảnh không đều. Đôi khi , có thể là những mảnh xương bị bong ra.

Ví dụ hình ảnh điện quang của bệnh Osgood Chụp gối nghiêng với tia X mềm ( có nghĩa là không đâm xuyên quá nhiều, thì nhìn rõ hơn phần mềm và gân,... còn ngược lại xương sẽ nhìn rất khó).

Chỗ bám vào xương chày của gân bánh chè không cản quang , bị tách thành nhiều mảnh nhỏ, là kết quả của việc giằng kéo được lặp lại nhiều lần  do chơi thể thao.

Điều trị tuỳ theo dấu hiệu lâm sàng cũng như điện quang. Thông thường trẻ phải nghỉ từ 4 đến 6 tuần. Đau sẽ được cải thiện rõ rệt . Nếu gối bệnh nhân còn đau khi đứng, khi gấp trên một chân, cần phải thận trọng. Chưa tập thể thao ngay. Trong những trường hợp đau nhiều, cần phải đặt cho bệnh nhân nẹp, khi này cho phép bệnh nhân đứng. Gối luôn luôn duỗi hoàn toàn. Bất động này thường phải giữ từ 4 đến 6 tuần.

Bong lồi củ trước xương chày

Trong một vài trường hợp đặc biệt. Do những hoạt động thể thao quá sức, trẻ có thể là nạn nhân của bong hẳn chỗ bám của gân bánh chè ở lồi củ trước xương chày. Trẻ không thể đi được, rất đau, gối sưng to. Chụp điện so sánh hai bên, khẳng định chẩn đoán là bong điểm bám của gân bánh chè. Khi đó có chỉ định mổ, sau mổ vẫn phải đặt nẹp bất động để cho liền xương. Phục hồi chức năng chỉ khi nào gối về tình trạng bình thường. Chơi lại thể thao từ tháng thứ 4 trở ra.

Cố định lại chỗ bám của gân bánh chè.